SUUDAAN (KAAB TV) – In ka badan laba toddobaad oo dagaal u dhexeeya millatariga Suudaan iyo koox caan ah oo caan ka ah magaalo weyn oo ku taal galbeedka gobolka Darfur ayaa lagu dilay ugu yaraan 123 qof, sida ay sheegtay koox gargaar caalami ah Axaddii.
Dagaalka ka dhacay magaalada El-Fasher ee xarunta gobolka Waqooyiga Darfur ayaa sidoo kale waxaa ku dhaawacmay in ka badan 930 qof isla muddadaas, sida ay sheegtay Dhakhaatiirta aan xuduudda lahayn.
“Tani waxay calaamad u tahay xoojinta rabshadaha dagaalka,” ayay kooxdu tiri. “Waxaan ku boorineynaa dhinacyada dagaalamaya inay wax badan ka qabtaan ilaalinta rayidka.”
Iska horimaadyo u dhexeeya ciidamada militariga iyo kuwa RSF ayaa ku sii kordhay horaantii bishan magaalada, kaasoo ku qasbay kumannaan qof inay ka cararaan guryahooda, sida ay sheegtay Qaramada Midoobay. Ceel-Fasher ayaa noqotay xudunta colaadda u dhexeysa ciidamada milateriga iyo kuwa RSF-ta oo gacan ka helaya maleeshiyo beeleedyo Carbeed oo inta badan loo yaqaan Janjaweed.
Magaaladu waa magaaladii ugu dambaysay ee ay weli ciidamadu ku haystaan gobolka fidsan ee Darfur. Colaadda Suudaan ayaa billowday bishii Abriil ee sannadkii hore markii ay cirka isku sii shareertay xiisadda u dhexeysa hoggaamiyeyaasha millatariga iyo RSF-ta oo ku qarxay dagaal furan oo ka dhacay caasimadda Khartoum iyo meelo kale oo dalka ah.
Iskahorimaadka ayaa waxaa ku dhintay in ka badan 14,000 oo qof, kumanaan kalena waa ay ku dhaawacmeen iyadoo ay jiraan warbixino sheegaya xadgudubyo galmo oo baahsan iyo xad-gudubyo kale oo ay hay’adaha xuquuqul insaanka ku sheegaan inay yihiin dambiyo dagaal iyo dambiyo ka dhan ah aadanaha.
Waxa kale oo ay dadka dalka ku riixday qarka u saaran macaluul. Hay’adda cunnada ee Qaramada Midoobay ayaa uga digtay dhinacyada dagaallamaya horraantii bishan in ay jirto khatar aad u weyn oo ah gaajo iyo dhimasho baahsan oo ka jirta Darfur iyo meelo kale oo Suudaan ka tirsan, haddii aysan oggolaan gargaarka bini’aadantinimo ee gobolka ballaaran ee galbeedka.
RSF waxa ay dhistay bilihii la soo dhaafay ciidamo doonaya in ay kala wareegaan gacan ku haynta el-Fasher. Iyaga oo ay weheliyaan malleeshiyada Carabta ee xulafada la ah, RSF waxa ay go’doomiyeen magaalada oo ay weerar culus ku qaadeen qaybo ka mid ah koonfurta iyo bariga horaantii bishan.
Iska horimaadka ayaa Khamiistii dib uga soo cusboonaaday xerada Abu Shouk oo ay ku nool yihiin dad barakacayaal ah oo ku taal xaafadda Salaam ee dhanka waqooyi ee magaalada, iyo sidoo kale qaybaheeda koonfureed ee galbeedka, sida ay sheegtay hay’adda socdaalka ee Qaramada Midoobay. Sabtidii, madfac ayaa ku dhacay guriga shaqaalaha gargaarka ee Dhakhaatiirta Aan Xuduudda Lahayn meel u dhow suuqa weyn ee magaalada, halkaas oo uu ku dhintay shaqaalihii, hay’addu waxay sheegtay.
Isku duwaha gargaarka bini’aadantinimo ee Qaramada Midoobay ee Sudan Clementine Nkweta-Salami ayaa qarxisay dilka “naxdin leh”. Shaqaalaha gargaarka lama aqoonsan. Nkweta-Salami ayaa ku boorisay dhinacyada dagaallamaya inay joojiyaan dagaalka ka socda magaalada halkaas oo “boqolaal kun oo haween, rag iyo carruur ah oo ku nool Waqooyiga Darfur ay mar kale ku dhex jiraan dagaalka.”
“Masiibo bini’aadmi ah oo ah qiyaas heersare ah ayaa soo socota, laakiin waa laga hortagi karaa, waana in laga hortago,” ayay tiri.