JOHANNESBURG (KAAB TV) – Shacabka Koonfur Afrika ayaa Arbacada maanta ah u dareeraya doorashada ugu xamaasada badan tan iyo markii uu dhamaaday midab-takoorka, iyadoo ra’yi ururin la sameeyay ay muujinayaan in xisbiga ANC uu lumin doono aqlabiyadda baarlamaanka kaddib 30-sano oo uu dowladda ku jiray.
Ka dib oo uu hogaaminayay Nelson Mandela, ANC ayaa ku guuleysatay inay xukunka qabato doorashadii ugu horeysay ee jinsiyado badan oo Koonfur Afrika ah 1994-kii, waxayna ku guulaysteen aqlabiyadda doorashooyin qaran oo la qabto shantii sanaba mar tan iyo markaas, inkastoo saamiga codadka ay si tartiib tartiib ah hoos ugu dhacday.
Hadii ay hoos uga dhacdo 50% wakhtigan, ANC waxa ay ku qasbanaan doontaa in ay heshiis la gasho mid ama in ka badan oo xisbiyo yar yar si ay u xukumaan – biyo aan la soo koobi karin oo laga yaabo in ay googo’do dimoqraadiyad da’yar oo ilaa hadda ay si buuxda u maamulaan xisbi qudha.
Si kastaba ha ahaatee, xisbiga ANC ayaa wali ku sii socda in uu ku guulaysto saamiga ugu badan ee codadka, taas oo la macno ah in hogaamiyahooda madaxwayne Cyril Ramaphosa ay u badantahay in uu xilka sii hayo, hadii aanu la kulmin loolan gudaha ah hadii waxqabadka xisbigu uu ka sii xumaado sidii la filayay.
Ku qanacsanaan la’aanta codbixiyayaasha ee heerka sare ee shaqo la’aanta iyo dambiyada, koronto la’aanta joogtada ah iyo musuqmaasuqa darajooyinka xisbiyada ayaa ka dambeeya in ANC ay si tartiib tartiib ah uga dhacdo nimcada.
In ka badan 27 milyan oo Koonfur Afrikaan ah ayaa u diiwaan gashan inay ka codeeyaan in ka badan 23,000 oo goob codbixineed kuwaas oo furmi doona 0500 GMT ilaa 1900 GMT.
Codbixiyayaashu waxay dooran doonaan golayaasha gobollada mid kasta oo ka mid ah sagaalka gobol ee dalka, iyo baarlamaan cusub oo qaran kaas oo markaa dooran doona madaxweynaha xiga.
XISBIYADA MUCAARADKA AH
Axsaabta mucaaradka ah ee ku loolamaya awoodda waxa ka mid ah Isbahaysiga Dimuqraadiga ah ee u janjeedha ganacsiga, kaas oo ku guulaystay saamiga labaad ee codka ugu badan 2019, waxaanu isbahaysi la samaystay dhawr xisbi oo yaryar si uu isugu dayo inuu balaadhiyo rafcaankiisa.
Sidoo kale iyaga oo rajaynaya in ay faa’iido helaan, Dagaalyahannada Xoriyadda Dhaqaalaha, oo uu aasaasay nin dab-damis ah oo hore u ahaan jiray hoggaamiyaha garabka dhallinyarada ee ANC, ayaa doonaya in ay qarameeyaan miinooyinka iyo bangiyada oo ay ka qabsadaan beeralayda caddaanka ah si ay wax uga qabtaan farqiga u dhexeeya jinsiyadda iyo dhaqaalaha.
Madaxweynihii hore Jacob Zuma ayaa taageeraya xisbi cusub oo lagu magacaabo uMkhonto we Sizwe (MK), kaasoo loogu magac daray garabkii hore ee hubeysan ee ANC. Zuma, ayaa lagu qasbay inuu xilka ka dago sannadkii 2018-kii kaddib fadeexado is-daba-joog ah, waxaana uu saameyn ku yeeshay, gaar ahaan gobolka uu ka soo jeedo ee KwaZulu-Natal.
Guddiga doorashada ayaa la filayaa in saacadaha soo socda ay billaabaan soo saarista natiijada qeyb ka mid ah marka ay xirmaan goobaha cod bixinta. Komishanku waxa uu haystaa todoba maalmood oo uu ku dhawaaqo natiijada kama dambaysta ah, laakiin doorashadii ugu dambaysay – oo sidoo kale la qabtay Arbacadii – waxay sidaas sameeyeen sabti.