- GAZA (KAAB TV)- Saraakiisha Israa’iil ayaa aad uga walaacsan in ay wajihi karaan dacwad ay ku soo oogi karto maxkamadda caalamiga ah ee dambiyada dagaalka ee Gaza.
Ka dib maalmo ay mala-awaal ku jirtay warbaahinta Israa’iil, wasaaradda arrimaha dibadda ayaa sheegtay galinkii dambe ee Axaddii in ay soo saartay digniino ku wajahan saraakiisha sarsare ee siyaasadda iyo militariga oo ay ku sheegeen in ay dhawaan wajihi karaan amarro lagu soo xirayo.
Wasaaraddu waxay sheegtay inay ku wargelisay hawlgallada Israel “xanta” ku saabsan dacwad oogista.
ICC ma bixin wax calaamad ah oo sheegaya in waaranku soo dhow yahay mana ka hadlin sheegashada.
Saraakiisha Israa’iil ayaa maalmihii la soo dhaafay u gudbiyay ICC baaritaan saddex sano ka hor ay ku sameysay suurtagalnimada dambiyo dagaal oo ay geysteen Israa’iil iyo dagaalyahannada Falastiiniyiinta oo dib ugu laabanaya dagaalkii Israa’iil iyo Xamaas ee 2014-kii. Baaritaanka ayaa sidoo kale lagu eedeyay in la eegayo dhismaha Israel ay ka dhiseyso dhulka la heysto sida Daanta Galbeed.
Saraakiisha sare ee Israa’iil ayaa ka dalbaday dammaanad qaadka ICC-da in Israa’iil aan la bartilmaameedsan doonin, iyagoo soo jeedinaya tallaabo kasta oo laga yaabo inay ka dhigan tahay.
Wasiirka arrimaha dibadda Israa’iil Katz ayaa Axaddii ku riixay in maxkamadda ICC ay ka tanaasusho khatar kasta oo ay ku beegsan karto Israa’iiliyiinta dagaalka, kaas oo ay ku dhinteen in ka badan 34,000 oo falastiiniyiin ah, boqolaal kun oo qofna macaluul u riixay.
“Waxaan filaynaa in maxkamadda [ICC] ay ka fogaato soo saarista waaran qabasho oo ka dhan ah saraakiisha sarsare ee siyaasadda iyo amniga Israa’iil,” ayuu yiri Katz.
Ra’iisul Wasaare Benjamin Netanyahu ayaa Jimcihii sheegay in Israa’iil “aysan marnaba aqbali doonin isku day kasta oo ay ICC ku doonayso inay ku wiiqdo xuquuqdeeda is-difaaca”.
Israa’iil ayaa dagaalkeedii ugu dambeeyay ku qaaday Marinka Gaza 7-dii Oktoobar kaddib markii Xamaas ay weerarro ka geysatay koonfurta Israa’iil oo ay ku dishay 1,139 qof.
“Khatarta lagu doonayo in lagu qabsado askarta iyo mas’uuliyiinta dimoqraadiyadda kaliya ee Bariga Dhexe iyo dawladda keliya ee Yuhuudda ee adduunka waa mid aad u fool xun. Uma sujuudi doono,” Netanyahu ayaa soo dhigay bartiisa bulshada ee X.
Israa’iil ayaan xubin ka ahayn maxkamadda, mana aqoonsana awooddeeda, laakiin dhulka falastiiniyiinta ayaa la oggolaaday in uu dal xubin ka yahay sannadkii 2015kii.
Bishii Oktoobar, dacwad oogaha madaxa ICC Karim Khan ayaa sheegay in maxkamaddu ay awood u leedahay dambiyada dagaal ee suurtagalka ah ee ay geystaan dagaalyahannada Xamaas ee Israa’iil iyo ciidamada Israa’iil ee ku sugan Marinka Gaza.
Khan ayaa sheegay in kooxdiisu ay baarayso in wax dambi ah laga geystay Gaza, cidii ku xadgudubta sharcigana lala xisaabtami doono.
Baaritaanka ka socda maxkamada ICC – oo ay ku tijaabiso shaqsiyaadka eedeymaha dambiyada dagaalka, dambiyada ka dhanka ah bini’aadanimada iyo xasuuq – ayaa ka duwan kiis xasuuqa oo ka dhan ah Israel oo ka bilowday maxkamada caalamiga ah ee cadaalada (ICJ), oo sidoo kale fadhigeedu yahay Hague.
ICJ, oo sidoo kale loo yaqaan Maxkamadda Adduunka, waa maxkamad Qaramada Midoobay ah oo ka shaqeysa khilaafaadka u dhexeeya dawladaha.