MQUDISHO (KAAB TV) – Maxkamadda caalamiga ah ee ICC ayaa walaac ka muujisay sii socoshada falalka burcad badeedda ah ee ka dhacaya xeebaha Soomaaliya laga bilaabo Janaayo ilaa Maarso 2024.
Sida laga soo xigtay IMB, wadar ahaan 33 dhacdo oo burcad badeed iyo dhac hubeysan oo maraakiibta loo geystay ayaa la diiwaan geliyay seddexdii bilood ee ugu horeysay sanadka 2024, taasoo ka badan 27 shil oo isla mudadaas dhacay 2023. isku day weeraro, laba waa la afduubay midna rasaas ayaa lagu furay. Rabshadaha loo geysanayo shaqaalaha markabka ayaa sii socda iyadoo 35 shaqaale ah la qafaashay, sagaal la afduubay midna la hanjabay.
Dhaqdhaqaaqa burcad badeeda Soomaalida ayaa sare u kacay
Warbixinta Q1aad waxay muujinaysaa khatarta sii socota ee dhacdooyinka burcad-badeedda Soomaalida iyada oo la sheegay in laba la afduubay.
Dhacdooyinkan ayaa loo aaneynayaa in ay ka dambeeyaan kooxaha burcad badeeda Soomaalida oo muujinaya awoodooda isa soo tareysa, iyaga oo beegsanaya maraakiibta ku sugan masaafo aad u fog, kana yimaada xeebaha Soomaaliya.
Markab laga leeyahay dalka Bangladesh ayaa la afduubtay 12-kii Maarso, waxaana 23-shaqaale ah oo la socday ay qafaasheen in ka badan 20 burcad-badeed Soomaali ah. Markabka ayaa ku socday meel qiyaastii 550 nautical miles (nm) u jirta magaalada Muqdisho isagoo ka soo ambabaxay Mozambique kuna sii jeeday Imaaraadka Carabta.
IMB waxay ka war haysaa dhowr doomo iyo maraakiib kalluumaysi oo la sheegay in la afduubay, kuwaas oo ah maraakiibta jiyooyinka ee ku habboon inay weeraro ka geystaan meelo ka fog xeebaha Soomaaliya.
IMB waxa ay amaantay talaabooyinka wanaagsan ee wakhtiga ku haboon ee ka yimid mas’uuliyiinta hubinaya sii daynta iyo badbaadada shaqaalaha markabka.
Hawlgal qaatay 40-saacadood oo ay Ciiddanka Badda Hindiya ka sameeyeen Badweynta Hindiya 15-kii March 2024-kii ayaa lagu soo qabtay 35-Burcad-badeed Soomaali ah, waxaana lagu sii daayey Markab hore oo Afduub loogu haystay iyo 17-shaqaale ah oo la socday.
Markab xamuul ah oo ay budhcad-badeeddu 4-tii Jannaayo in ka badan 450 nm meel u jirta xeebaha bari ee Soomaaliya ayaa lagu badbaadiyay iyada iyo 21 shaqaale ah oo la socday markab laga leeyahay Hindiya.
Dabayaaqadii Janaayo, ilaalada xeebaha Seychelles ayaa soo farageliyay si ay u ilaaliyaan markab kalluumeysi oo la afduubay iyo lix shaqaale ah oo la socday. Saddex ruux oo looga shakisan yahay in ay yihiin burcad badeed Soomaali ah ayaa lagu soo qabtay howlgalkan.
Waxaan ku celinaynaa walaacayada joogtada ah ee ku saabsan dhacdooyinka budhcad-badeedda Soomaalida, waxaanan ku boorinaynaa milkiilayaasha maraakiibta iyo Masters-ka inay raacaan dhammaan tilmaamaha lagu taliyay ee noocii ugu dambeeyay ee Hab-dhaqannada Maareynta ugu Wanaagsan (BMP 5). Waxaan sidoo kale ammaaneynaa ficilada ay sameeyeen ciidamada badda Hindiya iyo ilaalada xeebaha Seychelles ee ka hortagay maraakiibta la afduubay, ilaalinta shaqaalihii saarnaa iyo soo qabashada burcadbadeedda.”
Dhacdooyinka ka dhaca Gacanka Guinea ayaa ku socda heer la dhimay. Lix shil ayaa la soo sheegay Q1 2024 marka la barbar dhigo shan isla muddadaas 2023. IMB waxay ku boorinaysaa in taxaddar la sii wado iyadoo sagaal shaqaale ah laga afduubtay markab badeecadeed 1dii Janaayo 2024 agagaarka 45nm koonfurta Jasiiradda Bioko, Equatorial Guinea.
Khatarta sii kordheysa ee Bangladesh iyo Singapore.
Waxaa jiray koror la arki karo oo ah dambiyo heer hoose ah oo la soo sheegay oo ka dhacay biyaha Bangladesh sanadka 2024 iyada oo toddobo shil la soo sheegay laga helay – lix laga helay maraakiib ku sugan Chattogram – marka la barbar dhigo hal warbixin oo dhan 2023.
Marin-biyoodka Singapore ayaa diiwaangeliyay shan shil oo ka dhan ah afar xamuul oo waaweyn iyo markab xamuul oo guud, kuwaas oo loo tixgeliyey shilal heerkoodu hooseeyaan. Laakin khatarta badbaadada shaqaalaha ayaa weli ah mid sareysa maadaama shan shaqaale ah lagu afduubtay saddex dhacdo oo kala duwan bishii Janaayo.