Muqdisho (KAAB TV) -Madaxweynihii hore ee Soomaaliya Maxamed C/llaahi Farmaajo ayaa digniin adag ka soo saaray dagaal beeleedyada sii kordhaya, isagoo ku tilmaamay dilalkii ugu dambeeyay ee ciidamada xoogga dalka Soomaaliyeed loogu geystay gobolka Shabeellaha Dhexe inay yihiin kuwo halis ku ah midnimada iyo xasiloonida Qaranka.
War-saxaafadeed uu soo saaray Sabtidii, ayuu Farmaajo ku booriyay dhinacyada dagaallamaya inay joojiyaan colaadda, isagoo ku nuux-nuuxsaday in dagaallada socda aysan guulo ka gaarin burbur mooyee. “Dagaal beeleedyada socda, ee salka ku haya kala qaybsanaanta iyo nacaybka, wax guul ah ma keenaan – kaliya dhimasho iyo quus,” ayuu yidhi.
Haddalka Farmaajo ayaa imaanaya kadib weerarkii dhawaan ka dhacay deegaanka Ceelbaraf, halkaasi oo la sheegay in saraakiil ka tirsan ciidamada xoogga dalka Soomaaliya lagu bartilmaameedsaday aanooyin qabiil. Dilalkan ayaa soo cusboonaaday walaaca laga qabo in la siyaasadeeyo ciidamada qalabka sida ee Soomaaliya, kuwaas oo dastuurku u igmaday inay ka fogaadaan qabyaaladda iyo qabyaaladda.
“Falalkani waxay wiiqayaan aasaaska ciidankeenna qaranka, waxayna halis gelinayaan hufnaanta ciidamada ammaanka Soomaaliya,” ayuu yiri Farmaajo, isagoo ka digay in dhacdooyinkan oo kale ay sii carqaladayn karaan xasilloonida dalka.
Colaadda salka ku haysa qabiilka ayaa ragaadisay Soomaaliya dhowr iyo toban sano, iyadoo gobollo sida Hirshabeelle oo kale ah, ay ku yaalliin dhul barwaaqo ah iyo kheyraad istaraatiiji ah, waxayna noqdeen kuwo soo noqnoqda. Loolanka kheyraadka oo ay weheliso cabashooyin taariikhi ah iyo maamul-xumo, ayaa waxa ay daba-dheeraatay colaado colaadeed oo hor-istaagaya nabadda iyo horumarka.
Falanqeeyayaasha ayaa ka digaya in haddii aan tallaabo cad la qaadin, iskahorimaadyadan ay halis gelinayaan horumarka jilicsan ee Soomaaliya ee ku aaddan xasilloonida. “Weerarka rabshadaha qabiilku ma wiiqayaan oo kaliya dadaallada dib-u-heshiisiinta balse sidoo kale waxay wiiqaysaa sharcinimada geeddi-socodka dowlad-dhisidda Soomaaliya,” ayuu yiri khabiirka amniga maxalliga ah.
Farmaajo ayaa ka codsaday madaxda dowladda dhexe iyo kuwa maamul goboleedyada in ay mudnaanta siiyaan midnimada qaranka oo ay ku daydaan. “Hogaamiyeyaasha heer kasta oo ay yihiin waa in ay xoojiyaan qarannimada Soomaaliyeed iyo dib u heshiisiinta. Ficiladooda ama waxqabad la’aantooda- ayaa qaabeeya tubta horumarka ee dadkeena,” ayuu yidhi.
Sidoo kale waxa uu ugu baaqay culumaa’udiinka, odayaasha dhaqanka iyo qeybaha bulshada in ay dhexdhexaadiyaan dadaalada nabadeed. “Awooda bulshada Soomaaliyeed waxay ku jirtaa dhaqankeeda. Waxaa la joogaa waqtigii dhaqammadaas ay bogsan lahaayeen intii ay kala qeybsan lahaayeen,” ayuu Farmaajo ku daray hadalkiisa.