Muqdisho (KAAB TV) – Dowladda Soomaaliya ayaa ku dhawaaqday in muddo 7 bilood gudahood ah ay dalka ka dhici doonto doorashooyinkii ugu horeeyay, sida uu sheegay C/kariin Axmed Xasan oo ah Guddoomiyaha cusub ee Guddiga Doorashooyinka Qaranka. C/kariin oo shalay loo magacaabay xilka guddoomiyaha ayaa waxa uu doorkiisa ku soo kordhinayaa in ka badan 12 sano oo waayo-aragnimo ah oo ku aaddan dimuqraadiyadda iyo hannaanka doorashada.
Cabdikariin Axmed Xasan waa khabiir ku xeel dheer nidaamka dimuqraadiyadda iyo doorashooyinka. Shaqadiisu waxa ay ka kooban tahay dhawr door oo muhiim ah oo ka mid ah qaybaha bulshada iyo rayidka ee Soomaaliya, oo ay ku jiraan la-taliye sare oo ka tirsan Wasaaradda Qorshaynta, Maalgashiga, iyo Horumarinta Dhaqaalaha, halkaas oo uu ka qayb qaatay hirgelinta Qorshaha Horumarinta Qaranka ee Soomaaliya (NDP-9).
Sannadkii 2016-kii, waxa uu door muhiim ah ka qaatay Guddiga Xallinta Khilaafaadka iyo Dib-u-heshiisiinta, dhexdhexaadinta khilaafaadka iyo hubinta hufnaanta hannaanka doorashada.
Cabdikariin ayaa sidoo kale leh khibrad caalami ah, isagoo ka soo shaqeeyay gobolka Minnesota ee dalka Mareykanka, halkaas oo uu diiradda ku saaray u doodista iyo wacyi-gelinta bulshooyinka laga tirada badan yahay si uu ugu dhiirri-geliyo ka qayb-qaadashada maamulka dimuqraadiyadda.
Waxa uu shahaadada koowaad ee jaamacadda ka qaatay Jaamacadda Gaheyr ee Soomaaliya, halka uu Master-ka ka diyaariyay Jaamacadda St. Mary’s ee dalka Mareykanka.
Guddoomiye C/kariin ayaa ku dhawaaqay in doorashada ugu horreysa ee Soomaaliya oo toos ah ay dhici doonto bisha June ee sanadka 2025-ka, iyadoo diyaargarowgu uu socdo. Guddiga doorashada ayaa qorsheynaya inuu diiwaan geliyo ururrada siyaasadda iyo in kuwa buuxiya shuruudaha gaarka ah loo beddelo xisbiyo siyaasadeed oo rasmi ah. Doorashada golaha deegaanka ayaa la qaban doonaa bisha June, waxaana ku xigi doona doorashada baarlamaannada gobollada federaalka iyo hoggaankooda November 2025.
C/kariin ayaa muujiyay kalsoonida uu ku qabo in guddiga uu u hoggaansamo waqtigan, isagoo ku nuux-nuuxsaday inay si hagar la’aan ah uga shaqeynayaan inay ka fogaadaan dib u dhac.
“Waxaan ka shaqayn doonaa habeen iyo maalin si aan u hubinno inaan buuxino waqtiga kama dambaysta ah oo aan ka soo baxno waajibaadkeena,” ayuu yidhi.
“Ujeeddadeennu waa in aan hubinno in qof kasta oo Soomaali ah uu isticmaalo xuquuqdiisa dastuuriga ah si uu u doorto hoggaamiyayaashooda. Waxaan wada hadal la geli doonnaa siyaasiyiinta iyo beelaha si aan wax uga qabanno wixii cabasho ah,” ayuu yiri Cabdikariin.
Waxa kale oo uu qiray shakiga ku xeeran suurta galnimada in doorasho toos ah lagu qabto mudada loo cayimay balse waxa uu ku adkaystay in uu aaminsan yahay in dadaalka komishanku oo ay weheliso la shaqaynta shacabka uu ka gudbi doono caqabadaha jira.
Cabdikariin ayaa carabka ku dhuftay caqabada ugu muhiimsan ee hortaagan horumarka Soomaaliya: ka warqab la’aanta muwaadiniinta ee wakiiladooda iyo qaab dhismeedka dowladnimo. Waxa uu u arkaa in doorashada tooska ah ay xal u tahay buuxinta farqigaas iyo awoodsiinta muwaadiniinta si ay u hantaan mustaqbalka dalkooda.
“Shaqadeenu waxay diiradda saari doontaa inaan gaarno inta badan gobollada Soomaaliya, annagoo ka faa’iidaysanayna khibradeena si aan u gaarsiinno howlgalkan muhiimka ah,” ayuu yiri.
Iyadoo Soomaaliya ay isu diyaarinayso doorashadii ugu horreysay oo toos ah, C/kariin Axmed Xasan iyo Guddiga Doorashooyinka Qaranka waxay ballan-qaadeen inay si hagar la’aan ah u abuuri doonaan hanaan doorasho oo loo dhan yahay, daah-furan, si dimoqraadi ah oo ka dhabeeya rabitaanka shacabka Soomaaliyeed.