BELEDWEYE (KAAB TV) – Xiisad colaadeed oo u dhaxeysay labo beelood oo Soomaaliyeed ayaa ku soo idlaatay xabad joojin aan taagneyn oo ay garwadeen ka ahaayeen maamulka deegaanka, taasi oo rajo ka muujisay beelihii ay colaaduhu halakeeyeen. Beelaha Xawaadle iyo Abgaal oo maleeshiyaadkooda ku dagaalameen khasaare dhimasho iyo dhaawacba leh oo ka dhacay xuduudka Hiiraan iyo Sh/dhexe ayaa ku heshiiyey in la joojiyo colaadaasi ka dib waan-waan xooggan oo uu garwadeen ka yahay guddoomiyaha gobolka Hiiraan Muuse Salaad Wehliye.
Heshiiska ayaa yimid kadib markii todobaadyo uu dhiig badan ku daatay deegaano ku dhow Jalalaqsi iyo Ceelbaraf oo ay ku dagaalameen qoysaskii ay ka qaxeen guryahoodii, iyadoo rasaastu ay meesha ka saartay xasiloonidii taagneyd. Wehliye oo ka hadlay goobta wada xaajoodka ka dhacay ayaa odayaasha ku bogaadiyay sida ay diyaarka ugu yihiin in wada hadal la galo, isagoo ugu baaqay labada dhinac inay ixtiraamaan heshiiska. “Tani waa fursad aan ku bogsiin karno boogaha daba-dheeraaday oo aan dib-u-fiirinno cadowga dhabta ah – xag-jirayaasha ku soo barbaaray kala qaybsanaanteenna,” ayuu yidhi.
Saraakiil ka tirsan ciidamada xoogga dalka Soomaaliyeed ayaa loo diyaariyay dhaqan gelinta xabad joojinta, iyadoo tallaabadan loo arkay mid muhiim ah oo looga hortagayo colaadaha soo cusboonaaday. Guddoomiyaha ayaa ku nuux-nuux saday in dib-u-heshiisiintu ay ka gudubto hadal, isagoo ku baaqay in la qaado tallaabooyin wax ku ool ah oo lagu xallinayo sababaha keenay colaadaha beelaha oo ay ka mid yihiin murannada dhulka iyo awoodda.
Qabanqaabada is-qab-qabsigan ayaa muddo dheer caqabad ku ahaa horumarka ka socda Dowlad Goboleedka Hirshabeelle, oo ah gobol ay ragaadiyeen colaado sokeeye iyo aanooyin qabiil. Kormeerayaashu waxay xuseen in iyada oo xabbad-joojintu ay tahay tallaabo wanaagsan, nabadda waarta waxay ku xiran tahay dadaallada joogtada ah ee lagu kobcinayo kalsoonida iyo dib-u-dhiska cilaaqaadka burburay.
Xabbad-joojintu maaha heshiisyo nabadeed oo keliya- waxay ku saabsan tahay badbaadada,” ayuu yidhi oday deegaanka ah oo dhexdhexaadinayey wadahadallada. “Haddii aynaan hadda midoobin, bulshooyinkeenu waxay halis u yihiin inay wax walba lumiyaan.”
Xabbad-joojintu waxay rajo yar siinaysaa qoysaskii ku barakacay dagaallada. Qaar badan ayaa weli shakisan, iyagoo arkay heshiisyo la mid ah oo ku burburay culeyska cabashooyinka aan la xallin. “Waxaan horay u aragnay tan,” ayay tiri Xaliimo Axmed, oo ah hooyo shan caruur ah oo hoy ku ah magaalo u dhow. “Xabbadu waa joogsan kartaa, laakiin haddii aan aragno isbeddel dhab ah, nabaddani ma sii jiri doonto.”