ADDIS ABABA (Kaab TV) – Baanka Horumarinta Afrika (AfDB) ayaa ka hadlay weerarkii iyo xadhiga laba ka mid ah shaqaalihiisa oo dhawaan lagu xidhay dalka Itoobiya, taas oo daaha ka qaaday xaalad cakiran oo sababtay khilaaf diblumaasiyadeed oo u dhexeeya AfDB iyo madaxda Itoobiya.
Oktoobar 31, 2023, laba ka mid ah shaqaalaha AfDB oo fadhigoodu yahay Addis Ababa ayaa si sharci darro ah loo xidhay, jidh dil loo gaystay, oo ay xidheen ciidammada ammaanka ee Itoobiya, taasoo dhalisay dhacdo diblomaasiyadeed.
Ra’iisul Wasaaraha Itoobiya Abiy Axmed Cali iyo Wasiirka Maaliyadda Axmed Shide ayaa soo kala dhexgalay kadib markii uu muran soo kala dhexgalay mas’uuliyiinta Wasaaradda Maaliyadda Itoobiya iyo Abdul Kamara oo ah Maareeyaha AfDB ee Itoobiya.
“Waxaan ku faraxsannahay in Ra’iisul Wasaaraha Itoobiya uu si degdeg ah wax uga qabtay markii uu ogaaday dhacdada, amar ku bixiyay in si degdeg ah loo sii daayo shaqaalihii ay dhibaatadu saameysey, wuxuuna ballanqaaday inuu amar ku bixin doono baaritaan degdeg ah oo lagu sameeyo dhacdada,” ayuu yiri AfDB.
Dhacdadan ayaa timid ka dib markii rag hubaysan oo dhar cad ahi ay joojiyeen gaadhigii siday Maareeyaha AfDB ee Itoobiya, Abdul Kamara, wax yar ka dib markii uu ka baxay xafiiskiisa.
Kamara iyo sarkaal kale oo ka tirsan Bankiga ayaa la xiray, la weeraray, waxaana la wareystay ka hor inta aan la sii deyn markii dambe.
Siday ku bilaabatay?
Sida laga soo xigtay ilo aan qarsoodi ahayn AfDB, khilaafku wuxuu bilaabmay markii AfDB ay xaqiijin kari wayday lacag dhan USD 5.2 milyan oo dhigaal ah oo lagu shubay akoon bangi oo xidhiidh la leh ururka, taas oo u dhiganta tabaruca sanadlaha ah ee Itoobiya ku bixiso Bangiga.
Kamara, oo ah dhaqaaleyahan sare oo Senegalese ah, ayaa ku andacoodey in akoonkaasi aanu ahayn mid sax ah, taas oo keentay isku dhac.
Ra’iisul Wasaare Abiy Axmed iyo Wasiirka Maaliyadda Axmed Shide ayaa soo dhexgalay, iyagoo la kulmay Kamara, kaasoo weli ay ka muuqato nabarro ka soo gaaray weerarka jireed.
Kooxda weerarka geysatay ayaa la sheegay in ay xiriir la lahaayeen wasaaradda maaliyadda Itoobiya iyo sirdoonka qaranka.
Isaga oo ka jawaabaya, AfDB waxa ay cabasho rasmi ah u gudbisay maamulka Itoobiya, iyaga oo walaac ka muujiyay culayska ay dhacdadani leedahay.
Dhankooda, dowladdu waxay si rasmi ah u garawsatay cabashadayada, waxayna aqoonsatay culayska dhacdada, waxayna noo xaqiijisay in dhammaan kuwa ku lugta leh ku xad-gudubka sharciga si qoto dheer loo baari doono lana horgeyn doono cadaaladda, iyadoo la xaqiijinayo hufnaan iyo isla xisaabtan buuxda,” ayuu yiri Bankigu. bayaan uu soo saaray Khamiistii.
Dhacdadan kaliya ma kicin xiisad diblomaasiyadeed balse waxay sidoo kale cabsi ku beertay shaqaalaha AfDB ee Itoobiya.
Iyadoo warbaahinta Itoobiya ay sheegtay Kamara iyo qaar ka mid ah shaqaalaha Bangiga oo dalka ka baxay, AfDB ayaa sheegtay in dawladda Itoobiya ay u xaqiijisay in shaqaalaha Itoobiya ay sii wadi doonaan inay helaan xuquuqdooda, mudnaanta iyo xasaanadda diblomaasiyadeed.
Sidoo kale, dawladdu waxay u xaqiijisay bangiga horumarinta Afrika in shaqaalaheeda ku sugan Itoobiya iyo kuwa u safraya dalka ay sii wadi doonaan inay si buuxda u ixtiraamaan xuquuqdooda, mudnaanta iyo xasaanadda diblomaasiyadeed ee hoos yimaada Axdiga Vienna ee xidhiidhka diblomaasiyadeed iyo sidoo kale Heshiiska Martigelinta ee Bangiga Horumarinta Afrika iyo Dowladda Itoobiya,” ayaa lagu yiri bayaanka AfDB.