MUQDISHO (KAAB TV) – 11-kii bishan May, guddoomiyaha Hay’adda Maareynta Masiibooyinka Soomaaliya Maxamuud Macallin ayaa shaaca ka qaaday in ay qorsheynayaan in ay soo afjaraan lacagaha deeqda ah ee loogu xawilo telefoonada dadka barakacayaasha ah ee Soomaaliyeed.
Go’aankan ayaa imaanaya iyadoo ay jirto xaalad bini’aadantinimo oo ka sii daraysa iyo musuqmaasuq baahsan oo caqabad ku ah gaarsiinta gargaarka dadka ugu baahida badan.
Hadalkaan ayaa lagu sheegay kulan looga hadlayay u diyaar garowga Madasha Gargaarka Bani’aadantinimo ee Dalka. Maxamuud Macalin waxa uu sheegay in la joojin doono barnaamijyadii lacagta lagu siin jiray barakacayaasha, “sababo la xiriira saamayntooda xun”, sida lagu sheegay qoraal lagu daabacay X.
Hay’addu waxay sheegtay inay meelmarineyso “qorshe lacag caddaan ah loogu beddelayo tababarro xirfadeed si loo gaaro madax bannaani maaliyadeed.”
Natiijooyinka ka sii daran
U dhaqdhaqaaqayaasha bini’aadantinimada ayaa si degdeg ah u cambaareeyay go’aanka, iyaga oo ka digaya in uu horseedi karo natiijooyin xitaa ka sii xun.
“Ka takhalusidda barnaamijyada lacagta caddaanka ah ee loogu talagalay dadka nugul ee ku jira barakacayaasha waxay yeelan kartaa saameyn xun oo ku saabsan awooddooda si ay noloshooda ugu maareeyaan xaaladaha aadka u adag. Sidaa darteed, dib u eeg habka isku-dubbaridka oo bar-tilmaameedsada dadka saxda ah,” ayuu yiri Maxamed Ibraahim, oo u ol’oleeya daryeel caafimaad oo tayo leh.
Dad badan ayaa aaminsan in kaalmada lacagta caddaanka ah loo keenay si looga hortago leexsashada ballaaran ee cuntada gargaarka ah, oo ay muddo dheer ay kooxo qowleysato ah ka faa’iidaysanayeen musuqmaasuq dhanka gargaarka ka jira.
Barnaamijkan oo ay hindiseen hay’adaha Qaramada Midoobay, kadibna ay qaateen hay’adaha maxalliga kala duwan, ayaa waxa uu si toos ah kaalmo lacageed u bixiyaa barakacayaasha tabaalaysan, oo ay ku jiraan qoysas ay haweenku madax u yihiin.
Lacagta ayaa dadka loogu diraa telefoonkooda gacanta ee adeegyada EVC, Edahab, Zaad iyo Sahal.
Khabiirka arrimaha bini’aadantinimada Shirwac Maggan ayaa ku booriyay SoDMA inay wax ka qabato tuuganimada iyo musuqmaasuqa intii ay joojin lahayd gargaarka.
“Barakacayaashu waxay u baahan yihiin lacag caddaan ah waxyaabaha daruuriga ah ee maaha barnaamijyo xirfadeed. SoDMA waa inay wax ka qabato tuuganimada, maaha inay joojiso kaalmada lacagta caddaanka ah. In kasta oo 30 sano oo TVET ah [tababarrada farsamada iyo farsamada gacanta], arday yar oo qalin jabisay ayaa ka faa’iideysta wax soo saar hooseeya awgeed. Samee xeelado wanaagsan oo si fiican u qiimee gargaarka. leexin,” ayuu raaciyay.
Shaqaalaha NGO-ga ayaa Kaab TV u sheegay in qoysasku ay helaan $130 bishii si ay uga caawiyaan iibsashada cuntada iyo biyaha daruuriga ah, taas oo ay ku kabaan noloshooda.
Khabiir dhanka maamulka bini’aadantinimo Bashiir Macalin ayaa carabka ku adkeeyay in lacagaha la xawilo ay awood siinta qoysaska danyarta ah iyadoo la siinayo madax banaani ay ku gaari karaan go’aano ku saleysan baahiyahooda gaarka ah iyo mudnaantooda.
“Barnaamijyada xawilaadda lacagta caddaanka ahi waxay siinaysaa dadka lacagta caddaanka ah qaata madax-bannaani waxayna awood u siinaysaa inay go’aanno ku gaaraan baahiyahooda iyo mudnaantooda. Marka la barbardhigo waxqabadyada la midka ah,” ayuu yidhi.
Hoggaanka SoDMA ayaa laf ahaantiisa wajahaya eedeymo ku saabsan leexsashada gargaarka, arrinta soo noqnoqota ee ay soo jeediyaan xildhibaanada iyo kooxaha samafalka, taas oo aan weli wax laga qaban.