Muqdisho (KAAB TV) – Warbixin uu soo saaray Bankiga Horumarinta Afrika ayaa lagu sheegay in dhaqaalaha Soomaaliya la saadaalinayo in uu soo kabsan doono 3.7% sanadkan iyo 3.8% sanadka 2025-ka.
Marka loo eego Warbixinta Diirada-saaridda Dalka ee 2024-ka ee ay soo saartay deyn-bixiyuhu, kobaca wax-soo-saarka Soomaaliya waxaa horseed u noqon doona soo kabashada xoolaha, adeegyada, isticmaalka gaarka ah, xawaaladaha iyo maalgashiga. Goobta istaraatiijiga ah ee waddanku ku leeyahay Badda Cas iyo Badweynta Hindiya waxay ka dhigaysaa xudunta dhoofinta gobolka ee Gacanka.
Hase yeeshee AfDB waxa ay ka digaysaa in kobacaasi uu saamayn ku yeelan karo khilaafka kala dhexeeya Itoobiya ee ku saabsan heshiiska ay dawladda dambe ee Somaliland la gashay isticmaalka dekeddeeda Badda Cas, amni-darrada ka imanaysa Al-Shabaab iyo khalkhalka cimilada iyada oo uu hooseeyo dakhliga gudaha.
Soomaaliya waxa ay u qalantay in laga cafiyo $4.5 bilyan oo deyn ah ka dib markii la gaarey 2023kii ee dalalka deymaha leh ee deymaha badan lagu leeyahay, taas oo ka soo kabatay sii jiritaan deymaha oo ka yimid dhibka deynta. Ogolaanshaha Bulshada Bariga Afrika (EAC) waxa ay Soomaaliya ka dhigaysaa in ay ka faa’iidaysato ganacsiga gobolka iyo ammaanka EAC,” ayuu yidhi Nnenna Nwabufo, Agaasimaha Guud ee Horumarinta Gobolka Bariga Afrika iyo Xafiiska Gaadhsiinta Ganacsiga ee AfDB intii lagu jiray daahfurka warbixinta casriga ah.
Warbixinta ayaa lagu qiimeeyay dhaqaalaha Soomaaliya iyo sida uu ugu adkeysan karo dhibaatooyin badan, marka loo eego isbeddelka qaabdhismeedka gaabis ah.” Kobaca GDP ayaa dib u soo kabtay 2.8 boqolkiiba 2023, halka uu ka ahaa 2.4 boqolkiiba 2022, taasoo ay keentay dhinaca sahayda beeraha oo ka soo kabanaya abaarta iyo adeegyada iyo dhinaca dalabaadka ee kobaca isticmaalka qoyska iyo maalgashiga,” ayaa lagu yidhi warbixinta.
In ka badan 80 boqolkiiba dakhliga Soomaaliya ee dhoofinta wuxuu ka yimaadaa wax soo saarka beeraha oo aan la farsameyn, oo u badan xoolaha loo dhoofiyo Khaliijka iyo Sacuudiga, Saliida iyo Muuska, taasoo dalka ka dhigaysa suuqyada badeecadaha oo kacsan.
Dhoofinta xoolaha ee Bariga Dhexe, inta badan loo dhoofiyo Sacuudi Carabiya, ayaa ka kooban 70 boqolkiiba wadarta guud ee dhoofinta.
Ilaa 2020 ilaa 2023, Soomaaliya waxay ku tiirsanayd maalgelinta deeqaha kaliya sababtoo ah soocideeda deynta ah ee khatarta sare ee dhibaatada deynta.
Dalku waxa uu helayay Kaalmada Horumarineed ee Rasmiga ah oo inta badan ka imanaysay wadamada Yurub iyo hay’adaha maaliyadeed ee caalamiga ah. Waxa kale oo ay ku tiirsanayd xawaaladaha Yurub iyo Maraykanka, taas oo soo bandhigtay xaaladaha juqraafiyeedka caalamiga ah, gaar ahaan ka dib dagaalkii Ruushka iyo Ukraine.
Laakin waa gelitaanka Soomaaliya ee EAC taas oo wax ka beddeli karta dhaqaaleheeda si wanaagsan. ayaa lagu yiri warbixinta.
Siyaasadda Suuqa Guud ee EAC ee dhaqdhaqaaqa xorta ah ee dadka iyo badeecadaha iyo dhulkeeda gaarka ah ayaa horseed u ah 18.7 milyan oo qof oo Soomaali ah oo rabitaanka cuntada ganacsi u leh.
Dr Abdullahi Ali, oo ah aasaasaha iyo maamulaha guud ee adeegga bulshada ee Gateway, ayaa sheegay in tallaabadani ay Geeska Afrika oo dhan ka dhigayso mid wanaagsan ganacsiga gobolka. kor loo qaaday iyo halka maamulka hadda jira uu maal-gashi ku sameynayay oo uu wanaajinayay xiriirka dalalka deriska, waxaa jirta fursad lagu abuurayo fursado,” ayuu yiri Dr Cali.