NAIROBI (KAAB TV) – Dowladda Mareykanka ayaa walaac xooggan ka muujisay colaadda ka taagan bariga Jamhuuriyadda Dimuqraadiga ah ee Congo (DRC) iyo dhibaatooyinka bini’aadantinimo ee ka dhashay.
Arrinka muhiimka ah ee ka sii daraya iskahorimaadkan waa ganacsiga sharci darrada ah iyo ka faa’iidaysiga macdanta, gaar ahaan dahabka iyo tantalum, ee laga qodo gobolka harooyinka waaweyn ee Afrika.
Sida lagu sheegay bayaan ka soo baxay dawladda Maraykanka, “Macaadintan waxay si toos ah ama si dadban uga faa’iideysataa kooxaha hubaysan waxayna ka guuraan dalka oo ay sii maraan Rwanda iyo Uganda ka hor inta aysan u gudbin dalalka waaweyn ee sifaynta iyo farsamaynta.”
Maraykanku waxa uu hoosta ka xarriiqay doorka macdantan ee maalgelinta colaadaha, iyadoo qaar ka mid ah ganacsatada, oo mararka qaarkood ay taageerayaan kooxo hubaysan iyo laamaha ammaanka, oo tiro badan oo macdan ah oo asal ahaan ka soo jeeda Congo laga soo saaro DRC.
Dawladda Maraykanku waxay iftiimisay in soo saarista macdanta, gaadiidka, iyo dhoofinta inta badan ay ku lug leeyihiin xad-gudubyo xuquuqul insaanka oo ba’an, oo ay ku jiraan xoog-shaqsi, shaqaale caruur, iyo xadgudubyo galmo iyo jinsi ku salaysan.
Xadgudubyadan ayaa si gaar ah ugu badan goobaha macdan qodista ee farshaxanimada qaarkood.
Iyada oo laga jawaabayo codsiyada ka yimid waaxda gaarka loo leeyahay ee caddaynta khatarta la xidhiidha wax soo saarka wax soo saarka ee isticmaalaya macdanta gobolkan, dawladda Maraykanku waxay xooga saartay baahida loo qabo dadaal xooggan iyo habab hufan.
Waxay carrabka ku adkeeyeen muhiimadda ay leedahay in dib-u-habayn lagu sameeyo hindisayaasha raadraaca ee ay hormuudka ka tahay warshaduhu.
Dawladda Maraykanku waxa ay weli ka go’an tahay in ay u beddesho qulqulka sharci-darrada ah ee macdantan oo ay u beddesho ganacsi masuul ah oo gacan ka geysta nabad waarta oo ka dhacda DRC iyo gobolka ballaadhan. Dadaallada waxaa ka mid ah dhiirigelinta maalgashiga mas’uuliyadda leh iyo ka soo saarista gobolka iyo in la aqoonsado habab adag oo taxaddar leh ee shirkadaha.
In kasta oo horumarka laga soo bilaabo dabayaaqadii 2000-meeyadii, bayaanku wuxuu xusay, “Nasiib darro, sababo kala duwan awgood, shirkadaha kale waxay u muuqdaan inay fududeeyeen diiradda saarista dadaalka macquulka ah.”
Dawladda Maraykanku waxay ku baaqaysaa kuwo badan oo sifeeyayaal, soo-saareyaal, kuwa wax-soo-sameeya, iyo shirkadaha dhamaadka-isticmaalka si ay u xoojiyaan dadaalkooda ku-dhaqanka saxda ah oo ay maalgashadaan dadaallada kor loogu qaadayo si looga hortago in la helo macdan maalgeliya isku dhaca ama gacan ka geysta xadgudubyada xuquuqda aadanaha.
Mawqifka dawladda Maraykanku waa cad yahay: daah-furnaan weyn iyo feejignaan xooggan ayaa lagama maarmaan u ah wax ka qabashada colaadda iyo dhibaatooyinka bini’aadantinimo ee ka socda bariga Kongo.