NAIROBI (KAAB TV) – Qareennada Kenya ayaa u dhaqaaqay sidii ay uga hortegi lahaayeen qorshe uu waddanku u daabulayo boliiska Haiti, sida ay muujinayso dacwad maxkamadeed, maalmo ka hor inta aan saraakiisha la filayn inay yimaadaan waddanka Caribbean-ka si ay wax uga qabtaan rabshadaha isa soo taraya ee halkaas ka jira.
Maxkamadda sare ayaa amar ku bixisay in dacwadda loo gudbiyo madaxda ugu sarreysa dowladda, isla markaana dacwadda la dhageysto 12-ka bishan June, ayaa lagu yiri qoraal ay soo saartay.
Iyadoo ka jawaabaysa codsiga Haiti ee gargaar, Kenya ayaa bishii July ee la soo dhaafay ku yaboohday inay 1,000 sarkaal u dirto Haiti si ay gacan uga geystaan wax ka qabashada dhibaatada amni ee sii xumaanaysa halkaas oo xakamaynta kooxaha burcadda ah ee sii kordhaysa ay malaayiin qof gelisay xaalad bani’aadamnimo.
Si kastaba ha ahaatee, maxkamadda sare ee Kenya ayaa bishii Janaayo xukuntay in askarta booliiska aan la geyn karin Haiti iyadoo aysan jirin “isku-dubbarid is-dhaafsi” oo lala yeesho dowladda martida loo yahay.
Madaxweynaha Kenya William Ruto ayaa markaas heshiis dhanka ammaanka ah la saxiixday Ra’iisul Wasaarihii Haiti ee xilligaas Ariel Henry bishii March, kaasoo ay Nairobi ka rajaynaysay inay ku qanciso diidmada maxkamadda, ayna ogolaato in ciidamadoodu ay sii socdaan.
Qareennada Ekuru Aukot iyo Miruru Waweru, oo hoggaamiya xisbi mucaarad ah oo Kenya ka jira oo lagu magacaabo Thirdway Alliance, ayaa ku sheegay codsigooda maxkamadda sare Khamiistii in jawaab-bixiyeyaashii ay ka mid ahaayeen Ruto iyo booliiska ay si cad u diideen amarkii maxkamadda ee ahaa in ay Haiti la saxeexdaan qalabka isdhaafsiga.
Waxa ay sheegeen in dowladdu ay xaqijin doonto maxkamadda haddii ay ku sii adkeyso in la geeyo.
“Codsadayaasha waxaa si kalsooni leh loogu wargeliyay in keenista dembi la’aanta ah la sameyn karo wakhti kasta laga bilaabo hadda,” qareennadu waxay ku sheegeen codsigooda.
Af hayeenka Ruto si degdeg ah ugama jawaabin codsiga ah in uu faallo ka bixiyo codsiga.
Dowladda Kenya ayaa bishii March sheegtay in ay hakisay ciidamadeeda kadib is casilaadii Henry. Laakin Ruto ayaa mar danbe sheegay in dhaarintii golaha ku meel gaadhka ah ee Haiti 25-kii April ay wax ka qabatay walaaca laga qabo in awood la’aani ay halkaasi ka dhacdo, Kenyana ay hadda kala hadlayso sidii ay u sii wadi lahayd keenisteeda.
Todobaadki hore, taliska koonfureed ee militariga Mareykanka ayaa sheegay in qandaraasleyaal rayid ah ay yimaadeen Haiti si ay u dhisaan guryo ay ku noolaadaan ciidamada uu hogaamiyo Kenya.
Jamaica, Bahamas, Barbados, Benin, Chad iyo Bangaladesh ayaa sidoo kale ballan qaaday shaqaale ka tirsan ciidanka.
Dawlado shisheeye ayaa ka caga jiiday inay ka qayb qaataan howlgalka. Dad badan oo Haiti ah ayaa sidoo kale ka digay faragelinta caalamiga ah ka dib markii hawlgalladii hore ee Qaramada Midoobay ay ka tageen cudurka daacuunka ee xun xun iyo fadeexadaha xadgudubka galmada.