Muqdisho (Kaab TV) – Ururka Saxafiyiinta Soomaaliyeed ee SJS ayaa maanta soo saaray warbixin ay uga hadlayaan weerarkii iyo ‘afduubkii’ loo geystay Xoghayaha Guud ee SJS Abdalle Ahmed Mumin, taasoo uu ururku ku dalbaday in lala xisaabtamo shakhsiyaadka xadgudubyada u geysanaya saxafiyiinta.
Warbixinta SJS ayaa ka hadashay weeraradii, maxkamadeyntii iyo dhacdooyinkii kale ee dhacayey muddada lixda bilood ahayd ee kasoo billaabatay 11kii Oktoobar illaa 26 Maarso 2023.
“SJS waxa ay soo dhawaynaysaa in xoghaye Abdalle Ahmed Mumin uu dib u helay xoriyadiisa ka dib 166 maalmood oo xadhig, cagajuglayn, cagajugleyn, cadaadis iyo khataro kale oo naftiisa loo gaysanayo, taas oo ay sabab u tahay shaqadiisa hogaanka ururka suxufiyiinta iyo doorkiisa difaace xuquuqal insaanka oo aan cabsi lahayn,” ayaa lagu yiri warbixinta SJS.
Tacadiyada ka dhanka xuquuqda aadanaha
“Mudane Abdalle Muumin ayaa loo geystay tacadiyo kala duwan iyadoo xaaladiisa caafimaad ay aad u xumaatay. Waxa kale oo uu indhihiisa ku arkay tacadiyada ka dhanka ah bilayska iyo sirdoonka qaranka oo ay ka mid yihiin dumar iyo rag la xidhxidhay oo tacadiyo dhanka galmada ah loo geystay, jidh dil ba’an oo ay u adeegsadeen su’aalo waydiinta maxaabiista, lacag laaluush ah. Inta badan maxaabiista uu la kulmay mudane Mumin oo la wareystay waxay ka soo jeedaan beelaha laga tirada badan yahay,” ayay sii raacisay warbixinta.
SJS ayaa sheegtay kadib markii la sii daayey Mu’min ayaa mar kale 27-kii March 2023 laga mamnuucay in uu safro, iyadoo saraakiisha laanta socdaalka ee garoonka Muqdisho ay sheegeen in ay ka amar qaadanayeen agaasimaha NISA Mahad Salaad. Cadaadiska sii kordhaya awgeed, Mr. Muumin, ayaa si kastaba ha ahaatee, loo oggolaaday inuu ka soo duulo oo uu la kulmo dhakhtarkiisa iyo qoyskiisa maalinta xigta ee Nairobi.
Lixdii bilood ee caqabadda
“Lixdii bilood ee la soo dhaafay way na tijaabiyeen, waxayna nagu ahayd caqabad haddaan nahay bahda SJS, bahda saxafiyiinta ee Soomaaliya, iyo bahda dhammaan xoriyadda saxaafadda iyo difaacayaasha xuquuqda aadanaha. Laakiin dhammaanteen waanu u istaagnay si adag. Waxaan u mahadcelinayaa saaxiibadayada, asxaabteena bahda warbaahinta iyo taageerayaashayada shacabka Soomaalida iyo asxaabta caalamiga ah sida aan kala joogsiga lahayn ee ay u garab taagan yihiin,” ayuu yiri Abdalle Mumin.
“Dhammaanteen waxaan aaminsanahay waxa xaqa ah iyo caddaaladda ah: taasina waa ixtiraamka xuquuqda aadanaha. Qadiyadeenu waa xaq akhlaaq ahaan, haraadkeena xuquuqul insaanka iyo cadaalada waa mid aan laga dhergin weli,” ayuu ku daray Abdalle Mumin.
“Waxaan idiin xaqiijinayaa in waqtigii aan ku qaatay xarumaha kala duwan ee dadka lagu hayo ay xoojisay caqiidadeyda iyo raadinta cadaalad iyo cadaalad, waxaanan waligey ka go’annahay inaan garab istaago bulshada la hayb sooco iyo dadkayga si aan u wajaho dhibaatooyinka.”
‘Isla xisaabtanka waa muhiim’
SJS waxay u mahadcelinaysaa saaxiibada caalamka, ururada xuquuqul insaanka, warbaahinta maxaliga ah iyo kuwa caalamiga ah, xubnaha Baarlamaanka Federaalka ah ee Soomaaliya iyo bulshada Soomaaliyeed sida ay noo garab istaageen raadinta xorriyadda saxaafadda iyo ixtiraamka xuquuqda aadanaha.
“Waxaa muhiim ah in la caddeeyo in hanjabaadaha, caga-juglaynta iyo ku-takri-falka awoodeed ee shakhsiyaadka nidaamka dawladeed ay gaysanayaan xad-gudubyo waaweyn oo ka dhan ah xuquuqda aadanaha oo ay ku jiraan weerarrada suxufiyiinta. Weerarka lagu qaaday Cabdalle Muumin ma ahan dhamaad balse waa qeyb ka mid ah qalalaasaha iyo caburinta socota. Waxaan ku baaqeynaa in si deg deg ah loola xisaabtamo shaqsiyaadkaas,” ayuu yiri Guddoomiyaha SJS Maxamed Ibraahim.
“Isla xisaabtanka iyadoo loo marayo nidaamka sharciga maxaliga ah ama habab kale oo caalami ah waxay horseedi doontaa in la soo afjaro dhaqanka isla xisaabtan la’aanta iyo gacan ka hadalka, wuxuuna ka hortagayaa inay soo laabtaan xadgudubyo kale. Tani waxay aakhirka gacan ka geysan doontaa in Soomaaliya nabad iyo dimoqraadiyad lagu gaaro,” ayuu yiri Maxamed Ibraahim.