MOGADISHU (KAAB TV) – Ciidamada badda ee Yurub ayaa xabsiga dhigay lix qof oo looga shakisan yahay inay yihiin burcadbadeed Jimcihii kaddib markii ay rasaas ku fureen markab shidaal oo marayay gacanka Cadmeed, sida ay saraakiishu sheegeen, taasoo loo badinayo inay qayb ka tahay weerarrada sii kordhaya ee burcad-badeedda ee ka imaanaya Soomaaliya.
Weerarkan lagu qaaday jasiirada Marshaal ee Chrystal Arctic ayaa ku soo beegmaya xili sidoo kale fallaagada Xuutiyiinta Yemen ay weerar ku qaadeen maraakiibta mara marin biyoodka muhiimka ah, Badda Cas iyo marin biyoodka Bab el-Mandeb ee isku xira. Weerarada ayaa hoos u dhigay isu socodkii ganacsiga ee mara marinka muhiimka ah ee badda ee u socda kanaalka Suweys iyo badda Mediterranean-ka.
Budhcad-badeeddu waxay ka toogteen markabka markab yar “hub iyo jaranjaro sidey,” sida ay sheegtay xarunta hawlgallada ganacsiga badda ee Boqortooyada Ingiriiska ee millatariga Ingiriiska, kaas oo kormeera marinnada maraakiibta ee Mideast. Burcadbadeeda ayaa watey qoryo u eg Kalashnikov iyo baasuukayaal, sida ay sheegtay shirkadda amniga ee gaarka loo leeyahay ee Ambrey.
Burcadbadeedda ayaa markii hore rasaas ku furay jasiiradda Chrystal Arctic, kuwaas oo hubeysnaa, oo kooxihii ammaanka ee saarnaa ay ku jawaabeen rasaas, ayay tiri UKMTO.
Saacado ka dib, ciidamada badda Midowga Yurub ee ku sugan gobolka loo yaqaano Operation Atalanta ayaa sheegay in markab ka howlgala gobolka ay qabteen lix qof oo looga shakisan yahay burcadbadeednimo. Markabka ayaa qabtay budhcad-badeedda marka loo eego “xaaladda badbaadada ee doontii ay ku safrayeen” wuxuuna sheegay in qaarkood ay qabaan “dhaawacyo kala duwan.”
Ilaa hadda ma cadda in kuwa dhaawacmay ay soo gaareen dhaawacyo rasaas ah oo ka dhashay rasaas ay isweydaarsadeen Chrystal Arctic. Ciidamada Midowga Yurub waxay diideen inay tafaasiil ka bixiyaan “ammaanka hawlgallada awgeed.”
Ambrey ayaa markabka Midowga Yurub u aqoonsaday inuu yahay markabkii Talyaaniga ee Carlo Bergamini ITS Federico Martinego.
Budhcad-badeeddii ku baahday xeebaha Soomaaliya ayaa hoos u dhacday ka dib markii ay sare u kacday 2011. Sannadkaas, waxaa la sheegay in 237 weerar ay ka dhaceen biyaha Soomaaliya. Budhcad-badeedda Soomaalida ee gobolka wakhtigaas waxa ay dhaqaalaha adduunka ku galaaftay ilaa 7 bilyan oo doollar – iyada oo $160 milyan lagu bixiyey madax-furasho, sida ay sheegtay kooxda la socodka ee Oceans Beyond Piracy.
Kordhinta ilaalada badda, dawladda dhexe ee xoojinaysa ee Muqdisho, caasimadda Soomaaliya, iyo dadaallo kale ayaa arkay budhcad-badeedda oo dib loo garaacay.
Si kastaba ha ahaatee, walaaca laga qabo weeraro cusub ayaa kordhay bilihii la soo dhaafay. Saddexdii bilood ee hore ee sanadkan 2024-ka, waxaa Soomaaliya laga soo sheegay shan shil, sida uu sheegay Xafiiska Caalamiga ah ee Badaha.
“Dhacdooyinkan waxaa loo aaneynayaa burcad-badeedda Soomaalida oo muujinaya awooddooda sii kordheysa, iyagoo beegsanaya maraakiibta masaafo aad u fog, ee ka imaanaya xeebaha Soomaaliya,” ayuu xafiisku ka digay bishii Abriil. Waxay intaas ku dartay in ay jireen “dhowr la sheegay in la afduubay doonyaha iyo maraakiibta kalluumeysiga, kuwaas oo ah maraakiib hooyooyin ku habboon in ay weerarro ka soo qaadaan meelo ka fog xeebaha Soomaaliya.”
Bishii Maarso, ciidamada badda Hindiya waxay qabteen tobanaan burcad badeed ah kuwaas oo qabtay markab xamuul ah oo qafaashay 17 shaqaale ah. Bishii Abriil, burcad-badeeddu waxay siidaayeen 23-shaqaale ah oo la socday markab xamuul oo ka babana calanka Bangladesh MV Abdullah kaddib markii ay qabsadeen markabka. Shuruudaha sii deynta isla markiiba lama oga.
Weeraradan ayaa imaanaya iyadoo ololaha Xuutiyiinta ay bartilmaameedsanayaan maraakiibta tan iyo bishii November taasoo qeyb ka ah ololahooda cadaadiska ah ee lagu joojinayo dagaalka Israel iyo Xamaas ee ka socda marinka Gaza.