Muqdisho (KAAB TV) – Kadib markii ay soo baxday baaritaan ay Hay’adda Amnesty International ku sameysay duqeyn diyaaradeed oo Turkiga ay ku xasuuqday 23 qof oo rayid ah oo ka dhacay Shabeellaha Hoose, ayaa qoysaska dhibanayaasha waxa ay sheegeen in ay la kulmeen hanjabaad iyo caga jugleyn, taasoo muujineysa caqabadaha ay wali sii heystaan.
Maalin uun ka dib markii natiijadan la shaaciyay ayaa qoysaskan waxa ay qorsheeyeen mudaaharaad ay ku dalbanayaan in cadaalada la horkeeno 23 qof oo ay ku jiraan haween iyo caruur kuwaas oo ku naf waayay caasimada Soomaaliya ee Muqdisho.
Amnesty International waxay xaqiijisay in 17 kale oo rayid ah ay ku dhaawacmeen shaqa joojinta.
“Waxaa nalooga digay inaanan ka qeyb galin mudaaharaadka. Hay’adaha NISA [NISA] ayaa nala soo xiriiray, waxayna noogu hanjabeen in la xirayo, waxayna nagu eedeeyeen inaan ka tirsan nahay Al-Shabaab,” ayay tiri haweeney ehelkeeda ka mid ah oo dadka dhintay ka mid ah, iyadoo codsatay inaan magaceeda la sheegin.
Qoysaskan ayaa soo bandhigay laba ruux oo la sheegay inay ku lug lahaayeen: Wasiir ku xigeenka Wasaaradda Warfaafinta Xukuumadda Federaalka Soomaaliya C/raxmaan Yuusuf Cumar oo loo yaqaano Al Cadaala iyo xubin ka tirsan Nabadsugida oo lagu magacaabo Maxamed Kaafi Abuukar.
Saacid oo ka mid ah qoyska mid ka mid ah dadka dhintay ayaa wax laga xumaado ku tilmaamay dilka dadka rayidka ah ee Al Cadaala, wuxuuna yiri, “Bal ka soo qaad in dad aad jeceshihiin la dilayo, kadibna ninkaan uu ku jeesjeesayo meydkayaga, hooyooyinkeena iyo caruurteena. ”
“Waxay noogu hanjabaan xarig iyo waayid haddii aan u hadalno caddaalad,” ayuu raaciyay.
Dhibanayaasha iyo qoysaskoodu waxay ka tirsan yihiin qabiilka Gorgaarte, oo ah koox la takooro oo ka tirsan qabiilada waaweyn ee Bantu.
Bantuda, oo gudaha loo yaqaan ‘Jareer’, ayaa inta badan la kulma takoor iyo takoorid gudaha Soomaaliya, iyadoo dhulkooda iyo beerahooda ay inta badan qabsadaan qabaa’il hubaysan oo ka awood badan. Haweenka beesha Bantu waxay si gaar ah ugu nugul yihiin kufsiga iyo xadgudubyada galmada.
Wareysi uu siiyay BBC Somali, wasiir ku xigeenka warfaafinta Al Cadaala ayaa ku tilmaamay dhammaan dadka la dilay inay ka tirsan yihiin Al-Shabaab, isagoo aan soo bandhigin wax cadeymo ah, taasoo sii murjisay xiisadda.
Amnesty International ayaa warbixinteeda ku faahfaahisay khasaaraha dadka rayidka ah, oo ay ku jiraan 14 carruur ah, shan dumar ah, iyo afar rag ah, waxayna ku baaqday in baaritaanno lagu sameeyo weerarradaas oo ah dembiyo dagaal.
#CIVILIANSNOTTARGETS@HAMZAABDIBARRE @HSNQ_NISA @AHMEDMOFIQI @TC_MOGADISUBE @AMOHAMEDNUR PIC.TWITTER.COM/1O8RVPKCA2
— AMNESTY EASTERN AFRICA (@AMNESTYEARO) MAY 9, 2024
Agaasimaha Gobolka ee Bariga iyo Koonfurta Afrika, Tigere Chagutah, ayaa carrabka ku adkeeyay baahida loo qabo runta, caddaaladda, iyo magdhowga kuwa badbaaday iyo qoysaskooda.
“Dowladda Soomaaliya iyo Turkiga waa in ay baaritaan ku sameeyaan weerarradan dhimashada badan oo ah dambi dagaal, ayna joojiyaan weerarrada aan ka fiirsiga lahayn ee lagu beegsanayo dadka rayidka ah,” ayuu yiri Tigere Chagutah, Agaasimaha Gobolka ee Amnesty International ee Bariga iyo Koonfurta Afrika.
“Soomaaliya, dadka rayidka ah waxay la kulmeen dhibaatada ugu badan ee dagaallada. Dhimashadan naxdinta leh waa inaan la ilduufin. Kuwa badbaaday iyo qoysaskooda waxay mudan yihiin run, caddaalad iyo magdhow.”
Marka laga soo tago baaqyo ku aaddan in lala xisaabtamo, haddana qoysaska dhibanayaasha ma aysan helin wax qirasho ah, taasoo ka sii dareysa xanuunkooda, maadaama ay hanjabaad iyo cagajugleyn kala kulmaan gudaha Muqdisho.