Muqdisho (KAAB TV) – Hadalka mas’uul Soomaaliyeed ee ku saabsan qalabka ciidamada Masar iyo wafdiyada imaanaya Muqdisho ayaa dhaliyay su’aalo ku saabsan hadafka Masar ee Soomaaliya, gaar ahaan xiisadda sii kordheysa ee kala dhexeysa Itoobiya.
Khubarada ayaa Asharq Al-Awsat u sheegay in tallaabadani ay u badan tahay in looga golleeyahay in lagu xoojiyo xiriirka “heshiisyada ficil ahaan loo beddelo.”
Waxay rumeysan yihiin in joogitaanka ciidamada Masar ay diiradda saari doonaan tababaridda ciidamada Soomaaliya iyo ku biirista howlgallada nabad ilaalinta si ay Soomaaliya uga caawiyaan la dagaalanka argagixisada iyo ilaalinta xuduudaheeda.
Aragtida ayaa lagu kala qaybsan yahay. Dadka qaar ayaa u arka ku lug lahaanshaha Masar mid joogto ah, halka qaar kalena ay ka walaacsan yihiin in ay sare u qaadi karto xiisadda kala dhaxeysa Itoobiya, oo markii horeba ay isku khilaafeen Masar iyo Soomaaliya.
Sida lagu daabacay wargeyska New Somalia ee kasoo baxa dalka Masar, labo diyaaradood oo laga leeyahay dalka Masar ayaa Talaadadii soo gaaray magaalada Muqdisho, kuwaasoo siday qalab iyo saraakiil, taasoo qeyb ka ah istaraatiijiyad ballaaran oo Geeska Afrika. Soomaaliya waxa ay doonaysaa in ay xoojiso ciidankeeda iyada oo u maraysa iskaashi caalami ah.
Tani waxay dhacdaa iyadoo Masar ay isku diyaarineyso inay ku biirto howlgalka cusub ee Midowga Afrika ee Soomaaliya (AUSSOM), kaasoo lagu wado inuu beddelo howlgalka hadda socda Janaayo 2025.
Inkastoo Qaahira uusan ka hadlin, haddana safiirka Soomaaliya ee Masar, Cali Cabdi Awaari ayaa soo dhaweeyay joogitaanka ciidamada Masar, isagoo xusay in Masar ay noqon doonto dowladdii ugu horreysay ee taageerta ciidamada Soomaaliya kaddib markii ay ka baxaan ciidamada Midowga Afrika ee hadda jira.
Safiirka ayaa arrintan ku tilmaamay “tallaabo muhiim ah” oo lagu fulinayo heshiisyadii lagu gaaray shirkii Masar iyo Soomaaliya ee dhawaan ka dhacay magaalada Qaahira, halkaasoo labada dal ay ku kala saxiixdeen heshiis wadajir ah oo dhanka difaaca ah.
Madaxweynaha Masar Abdel Fattah al-Sisi oo shir jaraa’id qabtay 14-kii Agoosto ayaa shaaca ka qaaday in Masar ay ka qeyb qaadan doonto howlgalka nabad ilaalinta ee ka soo cusboonaaday Soomaaliya, taasoo ku xiran martiqaadka Soomaaliya.
Khabiirka dhanka istiraatijiyada ah Maj. Gen. Samir Farag ayaa sheegay in joogitaanka ciidamada Masar ee Soomaaliya uu leeyahay saddex ujeedo oo waaweyn oo kala ah in la caawiyo ciidamada Soomaaliya si loo horumariyo xirfadahooda ka dhanka ah Al-Shabaab iyadoo la adeegsanayo khibrad Masaari ah, in Soomaaliya laga taageero midnimada dhuleed iyadoo la xoojinayo ciidankeeda, iyo in Muqdisho laga caawiyo sugidda amniga. Kanaalka Suweys ee ka yimaada marin biyoodka Bab al-Mandeb.
Farag ma rumaysna in joogitaanka Masar loola jeedo in la isku dheellitiro dalalka kale ee gobolka, isaga oo tilmaamay in Masar aanay ku lahayn saldhigyo ciidan.
Waxa uu rajaynaya in tallaabadani ay ka fogaato xiisado waaweyn, gaar ahaan maadaama Soomaaliya, oo ah waddan Carbeed, ay Masar ka codsatay taageerada nabad-ilaalinta ee qayb ka ah iskaashigooda istiraatiijiyadeed.