MUQDISHO (KAAB TV) – Shir saddex geesood ah oo ay ka qeyb galayaan dowladdaha Soomaaliya, Kenya iyo hay’adda Qaramada Midoobay u qaabilsan qaxootiga ee UNHCR ayaa la isugu yeeray si looga tashado mustaqbalka qaxootiga Soomaaliyeed ee ku nool xeryaha Dhadhaab ee dalka Kenya. Wada-hadalladan ayaa diiradda lagu saarayaa sidii loo dardargelin lahaa hannaanka dib u celinta iskood ah ee qaxootiga doonaya in ay dib ugu laabtaan Soomaaliya, qorshahaas oo markii hore u istaagay caqabado kala duwan.
Kulankan ayaa ku soo beegmaya xilli aad u xasaasi ah oo Geeska Afrika ay sanadihii u dambeeyay ka jireen fatahaado, abaaro, iyo masiibo kale oo deegaanka ah, taasoo sii murjisay hannaanka dib u celinta. Si kastaba ha ahaatee, horumarkii ugu dambeeyay ee xaaladaha ayaa bixiyay daaqad fursad ah in lagu hormariyo dadaalka.
Iyadoo ay jiraan caqabadahaas, ayaa haddana Hay’adda Cunnada Adduunka (WFP) waxa ay ku qasabtay in ay dhimo 30% kaalmadii ay siin jirtay qaxootiga, sababo la xiriira dhaqaale yaraan. Saamaynta masiibada COVID-19, iskahorimaadyada joogtada ah ee Yurub, Bariga Dhexe, iyo Afrika, iyo dhibaatooyinka kale ee caalamiga ah ayaa fidiyay agabyada bini’aadantinimo, taasoo kordhinaysa baahida gargaarka ee adduunka oo dhan.
Qoysas badan oo Soomaali ah oo qaarkood ku noolaa xeryaha Dhadhaab in ka badan 30 sano kaddib markii ay ka soo carareen kalitalistii milateriga iyo dagaalladii sokeeye ee Soomaaliya ka dhacay, ayaa si iskood ah u muujiyay rabitaankooda ah inay dalkooda ku laabtaan. Sida uu dhigayo heshiiska u dhexeeya Soomaaliya, Kenya iyo UNHCR, qoysaskan ayaa heli doona kaalmo safarka ay ugu laabanayaan Soomaaliya, oo ay ku jirto in laga caawiyo dib u dejinta iyo bixinta adeegyada muhiimka ah marka ay soo laabtaan.
Xeryaha qaxootiga ee Dhadhaab oo markii hore la aas aasay horraantii sagaashameeyadii, ayaa waxay muddo dheer gabaad u ahaayeen kumannaan kun oo Soomaali ah oo ka baxsanayay colaadaha iyo xasillooni darrada ka jirta dalkooda.