MUQDISHO (KAAB TV) – Ugu yaraan 1,500 oo qof oo rayid ah ayaa lagu dilay ama lagu dhaawacay 600 oo walxaha qarxa laga soo buuxiyay gudaha Soomaaliya sanadkii la soo dhaafay, sida ay sheegtay Qaramada Midoobay goor dambe oo Khamiis ah.
Ku-simaha Ergeyga Gaarka ah ee Xoghayaha Guud ee Qaramada Midoobay u qaabilsan Soomaaliya James Swan ayaa sheegay in halista Qaraxyada ay weli tahay mid halis ah iyadoo Soomaaliya ay ku sii socoto isku filnaansho iyo waaritaanka amniga Qaranka.
“Waxay ila tahay in qof kasta oo qolka ku jira uu garanayo sida ay khatartu u le’eg tahay. Bartilmaameedka koowaad waa askartaada ciidamada Qaranka Soomaaliya (SNA). Aad bay muhiim u tahay in xal loo helo khatartan,” Swan ayaa ka sheegay Muqdisho. caasimadda Soomaaliya, xilli uu ka furay koorsada “tababaraha-tababarka” oo socon doona muddo bil ah, ujeeddaduna tahay in sare loogu qaado awoodda ciidanka XDS ee ka hortagga qaraxyada. “Inta aan horay u soconno, waxaan u aragnaa koorsadan qayb muhiim ah oo ka mid ah sii wadida dhismaha awoodda Soomaaliya si ay wax uga qabato ugana hortagto qaraxyada.”
2023, SNA waxay sheegtay in 378 dhimasho ah iyo 451 dhaawac ah oo ay sababeen walxaha qarxa, taasoo muujineysa khatarta joogtada ah ee ku wajahan shaqaalaha militariga iyo rayidka labadaba, sida lagu sheegay bayaanka Qaramada Midoobay.
Waxay xustay in marka ay Soomaaliya u dhaqaaqdo sidii ay si buuxda mas’uuliyadda ammaankeeda u qaadan lahayd, koorasyada noocaan ah ee IED-du ay si wanaagsan u qalabayn doonaan ciidamada ammaanka dalka si ay uga hortagaan khatartan.
Laga soo bilaabo 2020, SNA, oo ay taageerto Adeegga Waxqabadka Miinada ee Qaramada Midoobay (UNMAS), waxay muujisay awood sii kordheysa oo looga hortagayo khatarta IEDs.
UNMAS oo hormuud ka ahayd dagaalka lagula jiro khatarta joogtada ah ee walxaha qarxa ayaa sheegtay inay si joogto ah u taageerto ciidamada Soomaaliya, iyadoo tababartay 46 kooxood oo ka hortaga walxaha qarxa.
“Koorsadan waxay astaan u tahay guul muhiim ah, iyadoo tababarayaal Soomaali ah ay markii ugu horeysay tababarayaan arday Soomaaliyeed, taasoo xaqiijinaysa waarta ciidamada XDS si ay uga jawaabaan khatarta ka imanaysa khataraha qaraxyada ee bulshooyinka dalka,” ayuu yiri Fran O’Grady, madaxa UNMAS Soomaaliya.
Waxa uu sheegay in 14 arday oo dheeraad ah ay mari doonaan casharo ka hortag ah oo ka dhan ah walxaha qarxa iyo dariiqyada raadinta,iyaga oo ka duulaya tababarkii hore ee UNMAS iyo khibradooda shaqo si loo xaqiijiyo isku filnaansho mustaqbalka fog ee Ciidanka XDS.
Tan iyo 2009, UNMAS Somalia waxay taageertay Hawlgalka Midowga Afrika ee Soomaaliya, oo hadda ah Hawlgalka Ku-meel-gaarka ah ee Midowga Afrika ee Soomaaliya, iyadoo bixisay tababarro ku habboon ka-hortagga khatarta qaraxyada iyo qabashada warbixinnada ka hor iyo ka dib.