GAZA (KAAB TV) -wasaaraha Israa’iil Benjamin Netanyahu ayaa Isniintii sheegay inay tahay “khalad naxdin leh” in weerar lala beegsaday dagaalyahannada Xamaas ee ku sugan koonfurta Gaza ee magaalada Rafah ay ku dhinteen 45 Falastiiniyiin ah oo gabaad ka dhiganayay xero qaxooti oo halkaas ku taal, laguna dhaawacay 200 oo kale.
“Inkasta oo aan dadaal badan ku bixinay inaan dhibaateyno kuwa aan ku lug laheyn, nasiib daro qalad naxdin leh ayaa dhacay xalay, waan baaraynaa kiiska” ayuu Netanyahu u sheegay baarlamaanka Israel. Laba ka mid ah saraakiisha sare ee Xamaas ayaa lagu dilay weerarka.
Volker Turk, oo ah madaxa Qaramada Midoobay u qaabilsan xuquuqul insaanka, ayaa ka dayriyey dhacdadan, waxaanu hadal uu soo saaray ku yidhi, “Sawirada laga soo qaaday xerada waa kuwo argagax leh, waxaanay tilmaamayaan in aanay muuqan wax isbedel ah oo ku yimi hababka iyo dagaalka ay Israa’iil isticmaashay oo horeba u horseeday. dhimasho badan oo rayid ah.”
Xitaa sida uu xusay baaritaanka ay ku dhawaaqeen militariga Israa’iil, Turk waxa uu sheegay in ay “aad u naxsan tahay” in go’aanka lagu weeraray goob “ay ka buuxaan dad rayid ah” ay keeni doonto “natiijada gabi ahaanba la saadaalin karo” ee dhimashada dad badan oo rayid ah oo Falastiiniyiin ah.
Waxa uu ugu baaqay Israa’iil in ay u hoggaansanto amarkii Maxkamadda Caalamiga ah ee Caddaaladda ee todobaadkii hore si loo joojiyo duullaanka ay ka waddo Rafah. Turkiga ayaa sidoo kale ku booriyay kooxaha hubaysan ee Falastiin inay joojiyaan gantaalada si aan kala sooc lahayn ay ugu ridayaan Israa’iil “si cad oo xadgudub ku ah sharciga caalamiga ah ee bini’aadantinimada” oo ay sii daayaan “hal mar” dhammaan 100-ka hadhay ama wax ku dhow la haystayaasha Xamaas ay ku haystaan Gaza.
Madaxweynaha Golaha Yurub Charles Michel ayaa sidoo kale ku tilmaamay duqaymaha “mid laga naxo” wuxuuna ku booriyay Israa’iil inay joojiso duullaanka ay ku hayso Rafah.
“Waa wax laga naxo in la arko dad rayid ah oo Falastiini ah oo aan waxba galabsan oo lagu dilay weerarkii dhawaan. Ma jiro aag nabdoon oo loogu talagalay dadka gudaha ku barokacay ee Rafah,” Michel ayaa ku yiri barta baraha bulshada ee X.
Magaalada Washington, Golaha Amniga Qaranka ee Aqalka Cad ayaa sheegay in “sawirrada xunxun ee ka dhashay weerarka … ay yihiin kuwo murugo leh. Israa’iil waxay xaq u leedahay inay raacdo Xamaas, waxaanan fahamsanahay in weerarkan lagu dilay laba sarkaal oo argagixiso oo Xamaas ah oo mas’uul ka ah weerarrada ka dhanka ah rayidka Israa’iil. Sida aan caddnay, Israa’iil waa in ay qaaddaa taxaddar kasta oo suurtagal ah si loo ilaaliyo rayidka.”
Hay’adda Qaramada Midoobay u qaabilsan qaxootiga falastiiniyiinta ayaa ku tilmaantay xaaladda Gaza mid “jahannamo dhulka ah.”
Xogta ka soo baxaysa Rafah ee ku saabsan weerarro dheeraad ah oo lagu qaadayo qoysaska doonaya inay gabaad ka dhigtaan waa wax laga naxo,” ayay tiri UNRWA.
Wasaaradda caafimaadka ee Gaza ayaa sheegtay in weerarku uu dab ka kacay teendhooyin ku yaalla goob ay gabaad ka dhigtaan dadka barakacayaasha ah. Milatariga Israa’iil ayaa ku tilmaamay weerarkooda mid sax ah oo dhanka cirka ah oo lagu dilay Yaasiin Rabiica oo ahaa madaxii shaqaalaha ee Xamaas ee Daanta Galbeed.
Wasaaradda arrimaha dibadda Qatar ayaa Isniintii sheegtay in weerarka uu adkeyn karo dadaallada lagu dhexdhexaadinayo xabbad joojinta iyo soo celinta la haystayaashii lagu haystay Gaza.
Madaxweynaha Faransiiska Emmanuel Macron ayaa ku baaqay xabbad-joojin degdeg ah iyo “ixtiraam buuxda oo sharciga caalamiga ah.”
“Annagoo ka careysan duqeymaha Israa’iil ee lagu dilay dad badan oo barokacay Rafah,” Macron ayaa ku yiri baraha bulshada. “Howlgalladan waa inay joogsadaan. Ma jiraan meelo ammaan ah oo ku yaal Rafah oo ay ku nool yihiin rayidka Falastiiniyiinta. ”
Madaxa siyaasadda arrimaha dibadda ee Midowga Yurub, Josep Borrell, ayaa soo xigtay weerarka, wuxuuna sheegay in beesha caalamku ay soo wajahday xaalad cakiran oo ah sida ay u “xoojiso fulinta” amarkii maxkamadda caalamiga ah ee caddaaladda ee usbuucii hore.
Maxkamaddu waa laan ka tirsan Qaramada Midoobay balse ma lahan hab ay ku fuliso amarradeeda iyada oo aan codka Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay u codayn, halkaas oo Maraykanku uu haysto awoodda diidmada qayaxan.
Netanyahu ayaa wacad ku maray in Israa’iil aysan ka bixi doonin Gaza ilaa laga soo afjaro wax kasta oo ka haray maamulka Xamaas ee dhulkaas. Waxa uu sheegay in Israa’iil ay tahay inay la wareegto Rafah si meesha looga saaro guutooyinka Xamaas ee halkaasi ku sugan, isla markaana ay ka gaaraan hadafkooda ah inay “guul guud” ka gaaraan mintidiinta, kuwaas oo dhawaan isku uruursaday qeybo kale oo ka tirsan Gaza oo ay hore ciidamada Israa’iil ula wareegeen.
Xamaas ayaa sheegtay Axaddii in ay qaadeen “gantaallada weyn” oo ay ku bartilmaameedsanayaan xarunta ganacsiga Israa’iil ee Tel Aviv.
Inta uu socday weerarka ayaa cirka isku shareeray, balse Israa’iil waxay sheegtay in aysan jirin warar degdeg ah oo sheegaya khasaare dhimasho iyo dhaawacba leh. Waa weerarkii ugu horeeyay ee gantaalada riddada dheer ee Gaza tan iyo bishii Jannaayo, inkastoo gantaalo iyo madaafiic lagu garaacay Israa’iil dhanka xadka Gaza tan iyo markaas. Weerarkii ugu dambeeyay, waxaa laga maqlayay gantaallada laga soo tuuray bartamaha Gaza.
Guutada Xamaas ee Izzedine al-Qassam ayaa qoraal ay soo dhigtay Telegram ku sheegtay in ay Tel Aviv la beegsatay gantaallo waaweyn oo ay kaga jawaabayso xasuuqa Sahyuuniyadda ee dadka rayidka ah.
Milateriga Israa’iil ayaa sheegay in siddeed gantaal ay u gudbeen Israa’iil kaddib markii laga soo tuuray meel u dhow Rafah, halkaasoo ciidammada Israa’iil ay dhawaan duullaan ku qaadeen. Israa’iil waxay sheegtay in “tiro” ka mid ah gantaallada la qabtay.
Dagaalka Israa’iil iyo Xamaas ayaa ka dhashay weerarkii 7-dii Oktoobar ee Xamaas ay ku qaadday Israa’iil oo ay ku dhinteen 1,200 oo qof sida ay sheegeen saraakiisha Israa’iil, waxaana lagu qabtay ilaa 250 la hayste ah. Weerarkii xigay ee Israa’iil ayaa lagu dilay in ka badan 36,000 oo Falastiiniyiin ah, tiradaas oo ay ku jiraan dad rayid ah iyo dagaalyahanno, sida ay sheegtay wasaaradda caafimaadka ee Xamaas ay maamusho ee Gaza.