Kenya (KAAB TV)-Madaxweynaha Kenya William Ruto ayaa bilaabay qorshe magdhow ah oo la siinayo dhibanayaasha weerarrada duur-joogta si looga caawiyo dib-u-dhiska noloshooda iyo inay daboolaan biilal caafimaad oo culus.
Waxaa laga bilaabay gobolka Laikipia ee waqooyiga Kenya, halkaas oo ay ku nool yihiin noocyo caan ah oo ay ku jiraan maroodi, wiyisha, iyo gisi, qorshaha dhimista iskahorimaadka aadanaha iyo duur-joogta iyo qorshaha magdhowga ayaa la filayaa in uu kobciyo wada noolaanshaha wada noolaanshaha ee ka dhexeeya bulshooyinka maxalliga ah iyo xayawaanka duurjoogta ah, ayuu yiri Ruto.
Waxa uu intaasi ku daray in muwaadin kasta oo ay Duur-joogtu soo weerarto uu xaq u yeelan doono lacag dhan 23,543 dollar oo magdhow ah, halka ay dawladdu ku bixinayso xayndaabyada Korontada, u doodista bulshada, iyo tignoolajiyada casriga ah ee lagula socdo dagaalka si loo yareeyo colaadaha iyo iska hor imaadyada duur-joogta ah.
“Waxaan si degdeg ah ula socon doonnaa magdhowga dhammaan dhibanayaasha iskahorimaadyada bini’aadamka iyo duur-joogta, taasoo qayb ka ah ballan-qaadkeenna ku aaddan ilaalinta duur-joogta oo ay dadku ku tiirsan yihiin. Mag-dhowga wuxuu dabooli doonaa dhaawacyada, dhimashada, burburka dalagyada iyo hantida,” ayuu yiri Ruto.
Si loo yareeyo iskahorimaadyada duurjoogta iyo bini’aadamka, Ruto wuxuu sheegay in dowladdu ay ka dhisi doonto 350-km xayndaab koronto ah meelaha kulul ee dalka oo dhan, marka lagu daro dhiirigelinta bulshada si ay u ilaaliyaan noocyada halista ah.
Tan iyo 2014-kii, Adeegga Duur-joogta Kenya waxa ay heshay 17,000 oo magdhow ah oo ay ka heleen dhibanayaasha weerarrada duur-joogta oo dhan 7 bilyan oo shilinka Kenya ah (qiyaastii 53.85 milyan oo doolarka Mareykanka ah), halka 10,000 oo sheegasho ah oo qiimahoodu dhan yahay 31.3 milyan oo dollar la fasaxay, ayuu yiri Ruto.
Waxa uu shaaca ka qaaday in labada bilood ee soo socota ay dowladdu nadiifin doonto 7,000 oo sheegasho ah oo ay sheegeen dhibanayaasha weerarrada duurjoogta ah.
Wasiirka Dalxiiska iyo Duurjoogta Alfred Mutua ayaa sheegay in adeegsiga aaladaha dhijitaalka ah ay sare u qaaday aqoonsiga iyo magdhowga dhibanayaasha weerarrada duurjoogta, taasoo ka hortageysa dacwado qaali ah.
Mutua waxa uu sheegay in dawladdu ay maalgelin doonto mashaariicda hab-nololeedka, oo ay ku jiraan digsiyada biyaha, ceelasha riigagga ah, iyo beeralayda casriga ah, si loogu dhiirrigeliyo bulshooyinka ku dhow xeryaha duurjoogta ah si loo ilaaliyo noocyada dabar-goynta ah.